Grammatica van het Spokaans
196. Doelwerkwoorden
Doelwerkwoorden.
CONCEPT
Zie ook Blok 81.9 voor een gedetailleerde behandeling van een aantal doelwerkw.n.
1. categorie
2. den = den-bijzin mogelijk
3. ja = als hoofdwerkwoord mogelijk
| Doelwerkwoorden | ||||
|---|---|---|---|---|
| Werkwoord | 1 | 2 | 3 | |
| aenollafyte | U | - | - | niets anders doen dan |
| affionnose | K | den | ja | houden van; beminnen |
| bekace | E | - | - | [be]horen, betamen, dienen, mogen |
| bladide | K | den | ja | wensen, [graag] willen hebben |
| buge | U | - | - | de neiging hebben om |
| clovóte | U | den | ja | doen alsof, veinzen |
| colkette | U | - | - | moeten; tot doel hebben om |
| cÿrale | U | den | - | besluiten; het plan hebben |
| cÿrootamðe | Upr | - | ja | voorbestemd zijn |
| dare | K | den | ja | [aan]durven |
| dÿfe | U | - | ja | stoppen, ophouden met |
| efôrme | U | den | - | pogen, proberen |
| eftarse | E | den | ja | gelukken, erin slagen |
| ejelifare | E | - | - | bedoelen (oogmerk hebben) |
| espere | K | den | ja | hopen [op] |
| fesitÿrre | K | den | ja | nalaten; niet doen |
| finne | E | den | ja | beginnen, aanvangen, gaan |
| frute | K | den | ja | "zou wel eens kunnen [zijn]" |
| génehe | U | - | ja | opschieten, sneller voortgaan |
| hâgypale | U | - | - | voldoende zijn, genoeg zijn om |
| haole | U | - | - | zo goed/vriendelijk zijn om (verzoek) |
| hartiyare | K | den | ja | de kans krijgen/lopen; aan te pas komen |
| hartiye | U | den | - | de kans hebben om |
| hitse | U | den | - | plegen te, gewoon zijn om |
| hurtiyre | U | den | ja | haast hebben, zich haasten [om/met] |
| ilace | U | den | - | een reden hebben, gemotiveerd zijn om |
| jejare | U | den | - | verplicht zijn om |
| jóchée | K | den | ja | gewenst achten; nodig vinden |
| kamÿrette | U | - | - | schromen (arch) |
| kirture | E | - | - | laten (causatief) |
| kirture | Epr | - | - | mogen, kunnen |
| krodane | K | den | ja | beproeven, uitproberen |
| liycespere | K | den | ja | stiekem hopen [op] |
| luste | K | - | ja | zin/lust hebben in/om |
| lyze | U | den | - | beweren (Pegrevisch) |
| mârnše | K | - | ja | durven, wagen |
| miffe | E | - | - | zullen laten (causatief) |
| miypare | U | den | - | er veel voor voelen om |
| mófe | U | - | ja | verboden zijn |
| môkeste | Upr | - | ja | dreigen |
| monte | U | - | - | gelieven (wensen) (arch) |
| nepainare | U | den | - | ondoenlijk zijn om |
| nertytende | E | den | - | ervan afzien; van een plan afzien |
| nestiye | U | - | ja | nodig zijn, zaak zijn om |
| nestyce | U | den | - | genoodzaakt zijn |
| nrÿte | U | - | - | op het punt staan om |
| oskare | K | den | ja | gewend raken om/aan |
| oske | K | den | ja | gewend/gewoon zijn om/aan |
| pe | U | - | - | moeten, schijnen, wel kunnen (gerucht) |
| pjÿge | U | den | - | nut hebben, lonen om |
| promise | U | den | - | beloven |
| pûlleve | U | den | ja | te dom/stom zijn |
| pÿre | U | den | ja | gek zijn |
| quzéše | U | - | ja | nutteloze handeling verrichten, voor niets doen |
| râgtage | U | den | - | blijken |
| revuse | U | den | - | weigeren, geen zin hebben om |
| salbe | E | - | - | zich inspannen om |
| tajone | U | - | - | zouden graag willen (indirecte vraag) |
| tinde | E | - | ja | blijven, voortgaan met |
| tóte | U | den | - | schijnen, lijken [te zijn] |
| trije | U | den | - | proberen te |
| ufege | K | den | ja | vergeten te |
| ytende | E | den | - | van plan zijn |
| zjoffe | K | den | ja | beweren |
© (2000) Rolandt Tweehuysen, Kimswerd, the Netherlands