• Kaartmenu SAS

Kaartenverzameling
uit SPARC

Informatie in SPARC:
Grenzen
Landstreken

GRENSKWESTIES - Historische en juridische aspecten

Reeše was tot ca. 1780 een zelfstandig hertogdom, met goede betrekkingen met het prinsdom Garos. Het gebied omvatte Neze, Kina, Flâp en de omgeving van Aflif.
 
Tot op de dag van vandaag worden de bewoners in het gebied van het voormalige Reeše met dit historische feit geconfronteerd, want zij moeten nog steeds de zogenoemde "hertogelijke opcenten" betalen: een belasting die hertog ??? omstreeks 1710 had ingesteld, maar tegenwoordig ten goede komt aan het eiland Lomky, het district Flâp en de gemeentes Aflif, Jena, Mone, Vûchÿ en Xenâhe. Het gaat om een bescheiden bedrag (enkele herco's per jaar), tegenwoordig besteed aan culturele evenementen.
Tijdens de katholiekenvervolgingen van koning Klesto Mercu werden katholieken gedwongen om in Plefô te wonen. Klesto Mercu bepaalde in 1598 dat de grens tussen de districten Plefô en Munt/Bloi als een rechte lijn zou lopen tussen de monding van de Caherrte en Empecho, zodat de stad Trondom in Bloi kwam te liggen. Op 12 mei 1916 is de oude grens (over de Wequh-jakâm) weer hersteld, zoals die ook nu nog geldt. Maar Klesto Mercu's grens is nog altijd gemarkeerd met 12 grenspalen waarop aan de westzijde een kruis is afgebeeld, en aan de oostzijde een crana.
De stad Gÿrô ligt in het district Jelafo, en de westelijke gemeentegrens valt voor een deel samen met de grens tussen de districten Ales en Jelafo. Hier wordt de grens in principe gevormd door de rivier de Lajecô, maar over enkele kilometers loopt de districtsgrens een paar honderd meter oostelijker dan de rivier. Er blijft dus een smalle strook land tussen de rivier en de districtsgrens over, die nog bij Ales hoort. Echter, de gemeentegrens van Gÿrô valt wél samen met de rivier, zodat de smalle strook land bij de gemeente Gÿrô hoort. Op deze wijze bezit de gemeente Gÿrô dus een stukje grond in een ander district. Het is daarmee de enige gemeente in Spokanië waarvan het grondgebied zich over meer dan één district uitstrekt.
 
Deze vreemde en juridisch gecompliceerde zaak komt doordat er op deze strook grond een watermolen staat (de Pÿksa-molen) die behoort bij het dorp Pÿkeseenâs (gemeente Gÿrô). Toen in 1834 de districtsgrens tussen Ales en Jelafo opnieuw werd vastgesteld, heeft men er niet aan gedacht dat deze molen bij dat dorp behoorde, en kwam de molen in Ales te liggen. Om diverse redenen kon de districtsgrens hier niet aangepast worden, zodat toen besloten werd dat de gemeente Gÿrô de oostelijke Lajecô-oever met de molen mocht behouden, als een soort enclave in een ander district.