|
Zie ook Kerken en tempels Vuurtorens |
Terug naar Bouwwerken  |
|
Status: Hoogtes, jaartallen ed. nog uitwerken. | |
Spokanisch Archief
|
Zie ook Kerken en tempels Vuurtorens |
Terug naar Bouwwerken |
|
Status: Hoogtes, jaartallen ed. nog uitwerken. | |
Uitzichttorens en andere torens die historisch of toeristisch van belang zijn, dan wel een markant punt in het landschap vormen. In een aparte tabel zijn alle uitzichtpunten met een oriëntatietafel opgenomen die op de deelkaarten staan aangegeven.
Kerktorens en vuurtorens zijn gearchiveerd in de bestanden Kerken en tempels, respectievelijk Vuurtorens.
Naamloze torens die wel op de deelkaarten staan aangegeven, zijn gearchiveerd in de tabel aan het einde van dit bestand. Dit zijn alle brandtorens (altijd naamloos) en een aantal overige torens.
Als een toren op een 
-deelkaart is aangegeven, staat het aanklikbare kaartnummer tussen {..}.
Tussen rechte haken [..] staat het aanklikbare nummer waarmee de toren op de
Centrumkaart van Amahagge dan wel op de
Gebouwenkaart van Zest is aangegeven.
De aanklikbare code [hirdo] leidt naar de Centrumkaart van Hirdo waarop de desbetreffende toren met zijn naam staat aangegeven.
Verwijzing naar een regiokaart waarop het item staat aangegeven.
Alle (deel)kaarten worden in een apart venster geopend.
Voorbeeld van een uitzichttoren met zijn naam op een deelkaart.
Voorbeeld van een ander soort toren met zijn naam op een deelkaart.
Voorbeeld van een uitzichtpunt met oriëntatietafel op een deelkaart.
¶ toren is voor het publiek toegankelijk
Onderstreepte torennamen kunnen aangeklikt worden voor een afbeelding.
Achtereenvolgens staan achter de torennaam:
• gemeente waarin de toren zich bevindt
• hoogte
• bouwjaar
Hierna volgt eventueel een meer gedetailleerde beschrijving.
Uitzichttoren met restaurant in de top, een van de attracties in het attractiepark Traquera (zie deelkaart {E 09}). Zie lijst met de hoogste gebouwen van Spokanië.
De toren hoorde oorspronkelijk bij het verdedigingswerk van de stad. Toen de prediker Atrokâs in 1571 stierf, is de toren naar hem vernoemd.
In de 14e eeuw gebouwd als verdedigingswerk langs de handelsroute naar Mikkon. Staat nu als een opvallende bakstenen folly midden in een 19e-eeuwse stadswijk. Op 21 m hoogte bevindt zich het café Atroks.
Achthoekige toren midden op het Cubu-plein. Binnenin leidt een wenteltrap naar een platform met een gekanteelde borstwering. Hier heb je een aardig uitzicht over de omringende stad. Het is niet bekend waarom deze toren is gebouwd, en hij heeft nooit een zinvolle functie gehad. Wellicht had de toren onderdeel van een ergynische kerk moeten zijn?
Oorspronkelijk een verdedigingswerk op de 834 meter hoge Dufja-kôl ("Duivelspas"). Wellicht had de toren ook en religieuze functie, want in een van de vertrekken lijken de restanten van een altaar of offertafel nog aanwezig te zijn. (DOM 177)
Uitkijktoren op een mooie plek op de Brâeenc-môliy. Een marmeren oriëntatietafel beschrijft de markante punten die in alle windrichtingen zijn te zien. De toren is oorspronkelijk gebouwd als brand- en jachttoren (om het wild te bespieden).
Is geen "echte" toren maar een kantoortoren en het hoogste gebouw van Hirdo. Zie lijst met de hoogste gebouwen van Spokanië.
Oorspronkelijk een verdedigingswerk. Waarschijnlijk lag er een klein kasteel bij, maar daar is niets van teruggevonden.
Twee geheimzinnige torens ("De Twee Vingers"), restanten van een fort. Ertussenin ligt een simpele grafsteen met de tekst Kusami kost kâle crûste ("Hier rust mijn rakker"). Waarschijnlijk gaat het hier om een hond. (DOM 142)
De toren is in 1953 gebouwd op de plaats waar ooit een verdedigingswerk heeft gelegen. Er liggen nog wat oude restanten van funderingen en muren om de toren heen. Vanaf de picknickplaats langs de Weg-na-Wârf loopt er een pad naar de toren. Deze is te beklimmen en vanaf de top heb je een mooi uitzicht over de heuvelachtige omgeving en de zee in de verte.
De oorspronkelijke functie van de toren is onduidelijk. Tegenwoordig heeft de toren een beschermde status vanwege de vleermuizen die erin wonen.
Is geen "echte" toren maar een kantoortoren met winkels op de begane grond en 1e verdieping. Het is het hoogste gebouw van Bôrâ en staat in het zuidelijke deel van de stad. Het gebouw is vernoemd naar Moffain Heeder-Lopes, een speculant in onroerend goed en een nazaat van de bekende bankier Janos Heeder-Râkfâr, een van de oprichters van de bank Lânsmân & Heeder. Deze bank heeft ook een kantoor in de Heeder-toren. Zie lijst met de hoogste gebouwen van Spokanië.
De "Dikke" of "Vette Toren" aan de haven van Gret (zie deelkaart
{G 07}): een bouwwerk waarvan de onderste helft inderdaad robuust is, maar het bovenste deel is juist erg rank. Ooit een deel van de verdedigingswerken, maar had later vele bestemmingen, zoals gevangenis, pakhuis (1760-1844), vuurtoren (1829-1950) en brandweerkazerne (1940-1952).
Sinds 1961 is de toren te beklimmen en sinds 1984 kan men voortreffelijk eten in het restaurant dat in de keldergewelven is ingericht. (DOM 168)
Is geen "echte" toren maar een kantoortoren met (uiteraard) het warenhuis Kriy op de begane grond en 1e en 2e verdieping. De overige verdiepingen zijn kantoren. Het warenhuisconcern Kriy had deze toren ooit in Amahagge gepland, maar in deze gemeente is juridisch vastgelegd dat er tot 2040 geen enkel gebouw hoger mag worden dan de 112 m hoge Xerdûf-toren. Toen besloot Kriy het prestigieuze gebouw in het nabijgelegen Titeref neer te zetten, een onbetekenend stadje dat dankzij deze toren een grote aantrekkingskracht is gaan uitoefenen op het winkelende publiek uit Amahagge. In 2002 is met de bouw begonnen, maar juridische en financiële problemen leidden tot verschillende vertragingen zodat de toren pas in 2014 geopend kon worden. Het is op dat moment het hoogste gebouw in Spokanië, maar hoe lang dat zo zal blijven is onduidelijk. Op de bovenste verdieping zijn een restaurant en bar gevestigd, met ook nog een riant dakterras, waar het helaas altijd erg winderig is. Zie lijst met de hoogste gebouwen van Spokanië.
Toren aan de zuidkust van Garos. Oorspronkelijk gebouwd als vuurtoren. Omdat het licht ervan alleen in zuidelijke richting zichtbaar was (vanwege de 300 m hoge heuvelpartij op het eiland), is de vuurtoren in 1997 vervangen door een nieuw exemplaar bovenop de heuvels. De oude toren dient nu als uitkijktoren. Zie lijst met de hoogste gebouwen van Spokanië.
Toren in de Krappa-vallei bij het dorp Teplybbe. Oorspronkelijk een verdedigingswerk, tegenwoordig een beschermd monument met een vleermuizenkolonie.
Restant van een oud verdedigingswerk in het stadspark bij de oostelijke oever van de Hoggebim-fonis (zie deelkaart {J 08}). Bijzonder zijn de romaanse vensters. De toren is in vervallen staat waarin regen en wind vrij spel hebben. Vooralsnog zijn er geen plannen om de markante toren te restaureren.
Een opvallend element bij deze toren is de wenteltrap die zich aan de buitenzijde omhoog slingert (vandaar de naam "Trappentoren"). Het gebouw is waarschijnlijk gewoon als "folly" bedoeld.
Men beweert dat de toren ooit bedoeld is geweest als vuurtoren. Maar als zodanig is hij nooit gebruikt, en over zulke plannen is evenmin iets gedocumenteerd. Bovendien ontbreekt een lichtkoepel, er is slechts een platform.
De toren had een religieuze functie, en heeft een groot platform waarop de volle maan aanbeden kan worden. Ook tegenwoordig wordt het gebouw nog wel voor zulke doeleinden gebruikt, meestal naar aanleiding van een begrafenis op de nabijgelegen begraafplaats Pitla-arâbe.
Oorspronkelijk een vuurtoren op de noordpunt van het gelijknamige eiland; in augustus 1972 buiten werking gesteld en sindsdien als uitkijktoren gebruikt. (DOM 184-185)
Plompe toren midden op het Rifom-plein. Is ooit door de Universiteit neergezet om de sterren te kunnen observeren. Sterrenkundigen hebben tussen ca. 1735 en ca. 1840 gebruikgemaakt van eenvoudige sterrenkijkers die op het platform waren geïnstalleerd. Vanaf 1832 is er een modernere sterrenwacht, met een afsluitbare koepel, aan de rand van de stad in gebruik genomen. De toren heeft een diameter van ruim 10 meter. Deze afmetingen staan toe dat er naast de trappen ook een lift is geïnstalleerd, zodat dit een van de weinige torens in Spokanië is die ook door gehandicapten bestegen kunnen worden.
Op het platform zijn nog ijzeren constructies aanwezig waaraan de sterrenkijkers ooit waren gemonteerd. Ook is hier nog te zien hoe astronomen en studenten in de loop de eeuwen hun naam in de plavuizen hebben gekerfd. Er staat ook een naam in het Arabisch bij! Halverwege de toren is een vertrek met smalle raampjes, waar een film vertoond wordt over de geschiedenis van de universiteit in het algemeen, en de toren in het bijzonder.
Ooit bedoeld als verdedigingswerk, tegenwoordig een uitkijktoren. De naam Sebâsten-seert (seert = huis) doet vermoeden dat hier ooit een kasteel(tje) stond.
De toren had oorspronkelijk een religieuze functie. Toen deze streek katholiek werd, ging deze functie verloren en raakte het bouwwerk in verval. Er zijn al jaren lang plannen om het markante bouwwerk weer op te knappen.
Oorspronkelijk een vuurtoren; in maart 1963 buiten werking gesteld en sindsdien een markant punt bij de noordelijke ingang van het Kjutiy-kanaal.
"Kruittoren": bekende toren in Slofaro (zie deelkaart {F 05}), diende oorspronkelijk als gevangenis; werd later als opslagplaats voor buskruit gebruikt, is in de 19e eeuw in verval geraakt en tussen 1920 en 1927 gerestaureerd; werd tot 1953 bewoond door enkele Ergynne-geestelijken waarvan er één op de bovenste verdieping ingemetseld was en door een klein luikje zijn dagelijkse voedsel ontving; vanaf 1955 dient de toren als folkloristisch museum.
Oorspronkelijk een vuurtoren op de landtong bij Tina; in 1944 gedoofd; sinds 1952 een uitkijktoren. In 1960 is er een telescoop in de lichtkoepel opgesteld en wordt de toren ook een "sterrenwacht" genoemd.
Toren op een klein plein. ...
De enige toren in Spokanië die ligt, en in die positie ook zo is gebouwd. (DOM 76-79)
Deze toren is een museum. Dit gebouw staat alleen nog op de postcodekaart aangegeven.
De Xazoti-toren is een ongenaakbaar bouwsel, opgetrokken uit ruwe brokken natuursteen, en van boven afgesloten met een reeks kantelen en schietgaten. Het verdedigingswerk is volgens historici als zodanig nooit gebruikt, en staat hier al eeuwenlang als een folly in het landschap. Het is bijna vanzelfsprekend dat er onder de bevolking in de omgeving de nodige griezel- en spookverhalen over de toren de ronde doen, en dat velen er zich niet in de buurt ervan durven ophouden. De toren is ruim 40 meter hoog en kan gek genoeg ook van bovenaf bekeken worden, want hij staat aan de rand van een steile berghelling, waarover een weg met wat haarspeldbochten naar boven slingert. Vanaf deze weg langs de bergrand kun je ver over de môliy kijken en dan staat de Xazoti-toren honderd meter beneden je. De toren verkeert tegenwoordig in zeer vervallen staat, en het is verboden om er te dicht bij te komen.
Is geen "echte" toren maar een kantoortoren bij het Centraalstation in Amahagge; 44 verdiepingen (= 112 m) hoog; hoogste gebouw van de stad. Juridisch is vastgelegd dat tot 2040 geen enkel ander gebouw in de gemeente Amahagge hoger mag worden dan deze kantoortoren. Het gevolg is dat de "wolkenkrabber" van 180 meter hoogte die het warenhuisconcern Kriy heeft gepland, niet in Amahagge gebouwd is maar in het onbetekenende stadje Titeref even ten zuiden ervan (zie Kriy-taris).
Waar nu de Xerdûf-toren staat (geopend in 1975), stond ooit een fraai neoclassicistisch gebouw waarin tot 1965 het Sÿrt-lurgiy-korsamen (Kantongerecht) was gehuisvest. Nadat de rechtbank een nieuw pand had betrokken, raakte het neoclassicistische gebouw in verval, en in 1970 brandde het geheel uit. Tot op heden zijn de brandstichters niet achterhaald. Hoewel velen ervoor pleitten om het pand te restaureren, is de gemeente gezwicht voor een meer prestigieus project, ofwel de Xerdûf-toren.
Vanaf ca. 1990 verloederde de kantoortoren. Steeds meer kantoorlocaties stonden leeg en te huur. De gemeenschappelijke voorzieningen (zoals de entree en de liften) raakten verwaarloosd, het restaurant op de 44e etage ging failliet en toeristen kwamen nauwelijks nog naar het fantastische uitzichtspunt op het dak. In 2005 verkocht de gemeente Amahagge de hele Xerdûf-toren aan een projectontwikkelaar die (achteraf) banden bleek te hebben met het Japanse Toyota-concern. Een grote renovatie was het gevolg. De entree is opgeknapt, de liften zijn gemoderniseerd, de toren huisvest talloze innovatieve en succesvolle bedrijven, op de 44e etage is een populair Japans restaurant gekomen - kortom, er is sprake van een frappante opbloei. Zie lijst met de hoogste gebouwen van Spokanië.
Op Noord-Brÿr, bij het dorp Xoless-belt aan de Lassos staat een interessante vierkante toren met een groot golfplaten dak (zie deelkaart
{M 05}). Het is een oud verdedigingswerk uit de 14e eeuw, gebouwd door de Pegrevische koning Lotrômyll.
Tegenwoordig staat de toren te verkommeren; de dorpelingen gebruiken het bouwwerk als schapenstal en hooischuur.
Overzicht van de naamloze torens die op de deelkaarten staan ingetekend (voorlopig nog gerangschikt op deelkaartnummer).
B = brandtoren
U = uitzichttoren
T = overige toren
| Soort | Locatie | Gemeente | Deelkaart- | ||
| toren | nummer | ||||
| 1 | B | Tys | Nutterkoles | {B 01} | |
| 2 | B | St.Mariy r/e Cubu | Lenano | {B 01} | |
| 3 | B | Ms.Bÿnÿr | Ms.Bÿnÿr | {B 02} | |
| 4 | U | Riota | Mÿnô | {B 02} | |
| 5 | B | Nes | Nes | {B 02} | |
| 6 | B | Lammafin-belt | Lammafin-belt | {B 04} | |
| 7 | T | Plafotô | Plafotô | {B 05} | |
| 8 | B | Opperkanas | Kurriy | {B 05} | |
| 9 | B | Quequen | Quequen | {C 01} | |
| 10 | B | Crânt | Crânt | {C 04} | |
| 11 | T | Reentgÿrts | Leffy | {C 06} | |
| 12 | T | Cÿromi-Pemp | Trejasu | {C 06} | |
| 13 | B | Flafâ | Flafâ | {D 03} | |
| 14 | B | Xolije | Xolije | {D 05} | |
| 15 | B | ZA Ef Helmy-šarks | Ms.Sjeny | {D 06} | |
| 16 | B | Ziffon-belt | Ziffon-belt | {D 07} | |
| 17 | B | Acabra | Acabra | {D 07} | |
| 18 | B | Lâpkâmp | Bora-Fercen / Lift | {E 02} | |
| 19 | T | Gras | Gras | {E 05} | |
| 20 | B | ZA Ef Helmy-šarks | Ms.Sjeny | {E 06} | |
| 21 | B | ZA Ef Laboros | Filiapia | {E 07} | |
| 22 | B | Tegto-Korda | Keunee | {E 07} | |
| 23 | B | Sundrâ-Jeerf | Keunee | {E 08} | |
| 24 | B | St.Merlen-Korda | Turee | {E 08} | |
| 25 | T | camping St.Merlen-ses | Keunee | {E 08} | |
| 26 | B | Tâkle | Vega | {E 09} | |
| 27 | B | Malo | Hier | {E 09} | |
| 28 | B | gemeentegrens | St.Ÿrcô / Krea | {E 09} | |
| 29 | B | Ÿjalos | Lift | {F 02} | |
| 30 | B | Hârin-kents | Lift | {F 02} | |
| 31 | B | Valâga ef Yryff | Nustiy | {F 03} | |
| 32 | U | St.Manerðâ | Quua | {F 04} | |
| 33 | B | Diyn | Hâcÿr | {F 05} | |
| 34 | B | -- | Areo | {F 05} | |
| 35 | U | Hajofese | Hajofese | {F 07} | |
| 36 | B | Mena | Mena | {F 07} | |
| 37 | B | -- | Âpô | {F 08} | |
| 38 | B | ZA Pitla-pârc | Ms.Pômân | {F 08} | |
| 39 | T | Fall | Piroes | {F 09} | |
| 40 | B | ZA Pitla-pârc | Ms.Pômân | {F 09} | |
| 41 | T | eil. Zvomina | Yfte | {F 10} | |
| 42 | B | eil. Rurf | Andel | {G 03} | |
| 43 | B | eil. Rurf | Andel | {G 03} | |
| 44 | B | gemeentegrens | Areo / Fach | {G 05/G 06} | |
| 45 | B | Mainnurps | Kwâg / Michen / Amejo | {G 06} | |
| 46 | B | Ef Diôs | Ef Diôs | {G 06} | |
| 47 | B | Ûpor-Doe | Tona a/e Grât | {G 07} | |
| 48 | T | Teplybbe | Mosento* | {G 07} | |
| 49 | B | ZA Aâstiy-vender | Aâstiy | {G 08} | |
| 50 | B | šd Ef Sinto-Aša | - | {G 08} | |
| 51 | U | Karr | St.Manes | {H 05} | |
| 52 | T | Kitia | Kitia | {H 08} | |
| 53 | B | šd Luft Xejafiy Fes Sinto | - | {H 10} | |
| 54 | B | ZA Gâp-klarbÿr | Tsjech | {H 10} | |
| 55 | B | gemeentegrens | Komy / Xoðešô | {H 13} | |
| 56 | B | Lankos | Lankos | {H 13} | |
| 57 | U | Vort-Knurfelstiy | Lankos | {H 13} | |
| 58 | B | gemeentegrens | Lankos / Frâk | {H 13} | |
| 59 | B | Sa Bÿny | Staef / Amentôlestu | {I 04} | |
| 60 | B | Šutâ | Šatoliy | {I 05} | |
| 61 | B | Mozent | Mozent | {I 06} | |
| 62 | U | Mozent | Mozent | {I 06} | |
| 63 | U | Xâ j/e Prusots | Xâ j/e Prusots | {I 06} | |
| 64 | T | St.Groje | St.Groje | {I 07} | |
| 65 | B | Fôrts-helmy | Ozaneto a/e Prek | {I 07} | |
| 66 | B | Tejho-Klea | Tejho-Klea | {I 08} | |
| 67 | B | šd Côltehynne | - | {I 09} | |
| 68 | B | Huron-sÿrt | Huron-sÿrt | {I 10} | |
| 69 | B | Guanja-Figuera | Kûrânien | {I 10} | |
| 70 | B | bij Sebâsten-seert | Kûrânien | {I 11} | |
| 71 | B | bij Mittors-taris | Trofy | {I 13} | |
| 72 | B | šd Hogorit Teta | - | {I 13} | |
| 73 | B | šd Flâgpe ur Frâk ja Gasky | - | {I 13} | |
| 74 | T | Teta | Teta** | {I 13} | |
| 75 | U | Tanbÿr | Tanbÿr | {J 01} | |
| 76 | B | Vlolunzatak | Imenal | {J 03} | |
| 77 | U | St.Feuty | St.Feuty | {J 04} | |
| 78 | B | Kruic | Kruic | {J 04} | |
| 79 | B | Lâpranâ | Moze-Lâpranâ | {J 05} | |
| 80 | B | Côs | Côs | {J 05} | |
| 81 | B | Kerpa | Treek | {J 06} | |
| 82 | B | Ûstokursuus | Nayes | {J 07} | |
| 83 | B | Krsitsi | Krsitsi | {J 09} | |
| 84 | B | St.Christâs | St.Christâs | {J 11} | |
| 85 | B | Lijercâ-sÿrt | Lijercâ-sÿrt | {J 11} | |
| 86 | T | Hârca-Tijÿ | Mollefin | {K 04} | |
| 87 | U | Eratiyft | Eratiyft | {L 01} | |
| 88 | B | eil. Vlociys | Milbo | {L 05} | |
| 89 | B | Zerrafie | Aboris-St.Jenu | {L 07} | |
| 90 | B | Muôndra | Aboris-St.Jenu | {L 07} | |
| 91 | U | Giyl-belt | Abertô | {L 07} | |
| 92 | T | bij Hupster Hagiy | Letrenott | {L 08} | |
| 93 | B | Quafaiy | Quafaiy | {L 08} | |
| 94 | B | bij Aneta-seert | Girdesef | {L 08} |
* Lôp-taris, staat op de regiokaart Gret.
** Grûmiyl-taris, staat op de regiokaart Gasky.
In onderstaande tabel zijn alle uitzichtpunten opgenomen die voorzien zijn van een oriëntatietafel, en aangegeven op de deelkaarten. De items zijn gerangschikt op deelkaartnummer.
| Locatie | Gemeente | Deelkaart- |
| nummer | ||
| -- | Acaratsa | {B03} |
| Zjoler-top | Acaratsa | {B03} |
| -- | Trejasu | {C07} |
| bij paleis Belvederr | Monny | {E04} |
| -- | Blumarr / Hirdo | {E05} |
| -- | Foteuso | {E07} |
| -- | St.Ÿrcô | {E09} |
| bij Zeruzze-lemnâs | Prest | {F03} |
| bij Tala-ruïne | Šerbân | {F03} |
| -- | Doe | {F07} |
| Dufja-kloof | Ÿrst | {F08} |
| -- | Clemba / Fabonier | {F09} |
| -- | Autaniy | {F12} |
| kaap | Minde | {G10} |
| Aotriy-wand* | Aequetâ | {G12} |
| Ferky-wand | Aequetâ | {G12} |
| -- | Kiven / Jatty | {G12} |
| Cjôstaiff-richel | Tolâm | {G13} |
| Ozÿ-wanden | Xoðešô | {G13} |
| Lenhârt | Daba | {H10} |
| -- | Abenatoðâ | {H11} |
| Šomy-pas | Dreumân | {I04} |
| -- | Xeno / Šatoliy / Laffenet | {I05} |
| -- | Šatoliy | {I06} |
| Zrâvve | Fietso | {I06} |
| -- | Tejho-Klea | {I08} |
| -- | Tjokkyt | {I10} |
| Ka'en-pas | Prio / Sa Crono | {J04} |
| bij ws Glâp | Halepoai a/e Kjoep | {J06} |
| Lompik-fonis | Akom | {K02} |
| eil. Vlociys | Milbo | {L04} |
| Grûs-wand | Aboris-St.Jenu | {L07} |
| Toniys-wand | St.Oaji-Quzo | {M06} |
* Dit punt heet Ef Latigÿp, en staat op de regiokaart Aelas.
© De Twee Hanen v.o.f. • Kimswerd • The Netherlands
DA 00 • SPARC 06 jun 2000
naam van torens - DICTIO {N} - 31.01.06 