Woordenboek
Spokaans-Nederlands | Nederlands-Spokaans

Spokaans—Nederlands     A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

 

Nederlands—Spokaans     A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
 

Opmerking:

De x wordt in principe uitgesproken als 'kþ' (þ als th in Engelse 'three').

Als de x wordt uitgesproken als 'þ' is dit aangegeven met: |X|.

Als de x wordt uitgesproken als 'ks' is dit aangegeven met: |ks|.


•x:: {SX} »•ex.

:: {G} (stad in Ales).

Xâ ja ef Prusots:: {G} (stad in Ales).

xâe:: {U} aan een rivier of beek wonen.

Xa'ess:: {F}.

xafolla:: {C} opdracht, order.

xafollée::

  1. {K} ~ ump: opdragen aan; ~ ón: opleggen aan (v werkstraf).
  2. {U} ~ lef: aanvoeren (redenen, argumenten); do ~ lef eft quista baso: hij voert een goede reden aan.

Xâfollee-Ga:: {G} (dorp; gemeente Jelâ).

xafte:: {U} ~ [armt]: ontsnappen [aan] (uit de gevangenis; aan achtervolgers ed).

xaftos:: {C} ontsnapping.

xâfu:: {SC} (fig) remming.

xagde:: {K} (lett/fig) installeren; ef ~ eft cômišo: een commissie installeren.

xagdos:: {C} installatie.

Xagg:: {F}.

Xaja:: {M}.

Xalâs:: {G} (stad in Ales).

Xalâs Lorgissâs:: {N} "Xalâs IJzergieterij" (bedrijf in Xalâs); .

xalb•:: {wst} »xalbre.

xalber:: {gst} »xalbre.

xalbre:: {U; gst= xalber; wst= xalb•} ontluiken.

xalbros:: {C} ontluiking.

Xale:: {F}.

Xaless:: {F}.

Xalf:: {G} (stad in Munt).

XalFer:: {N} (hoogovens en staalfabriek in Xalâs); .

Xalf-MG:: {N} (station).

Xalf-Pola:: {N} (station).

Xalf-Sentrym:: {N} (station).

Xalf-terf:: {G} (zeestraat tussen Zverosta en zuidkust v bij Tosiy (deel v Ef Zverosta)); .

Xalp:: {F/J}.

Xâltiya:: {N} (»wegsÿrt langs autoweg M1/M14; gemeente Troebasÿrt); .

Xâm:: {F/J/M}.

Xamân:: {F}.

xâmée:: {Uid} stijgen||dalen; ef ~ preip: [op]stijgen; ef ~ tûgt = ide~: [neer]dalen; ef plano ~ ef zetentos: het vliegtuig stijgt op; ef plano ~ ef bôtmo: het vliegtuig daalt.

xâme'ie:: {K; gst= xâmeit; vdw= xâmet} opbrengen, opleveren; lonen; teâk glûfiy perke beri ~ jazy flaju: zo'n bedrijf moet wel lonen.

xâme'ios:: {C} opbrengst.

xâmeit:: {gst} »xâme'ie.

xâméos:: {Cid} stijging, het stijgen||daling, het dalen; ef preip ~: de [op]stijging, het opstijgen; ef tûgt ~ = ef ide~: de [neer]daling, het neerdalen; de afdaling, het afdalen.

xâmet:: {vdw} »xâme'ie.

xamirâs:: »Xamirâs.

Xamirâs:: {N}

  1. (Erg) Hel, Onderwereld.
  2. (café-restaurant in Hirdo); .

Xamirâs-lirrotiy:: {W} .

Xamirâs-mirra:: {W} .

Xâmpora-Kents:: {G} (Erg commune; gemeente Harâfloja); .

Xâmpora-weg:: {W} .

Xamyndy-weg:: {W} .

xanân:: {II} ettelijke, heel wat; ef ~ fotels: heel wat fouten; ettelijke fouten; ef ~ pleko: heel wat zand.

Xanôs:: |X| {N} (mnl personificatie vd Handel); .

Xanôs-ardekir:: |X| {C} bingelkruid (L. Mercurialis); portâ ~: eenjarig bingelkruid (L. M- annua); quÿelira ~: overblijvend bingelkruid (L. M- perennis).

Xanôs-lirrotiy:: |X| {W} .

Xanôs-plep:: |X| {W} .

Xânsa:: {N} (»wegsÿrt langs weg 39; gemeente Kjer); .

Xânsa-avenû:: {W} .

Xânsa-jakâm:: {G} (vlakte in district Renô); .

Xânsa-vâliy:: {N} (racecircuit bij Nayes); .

Xântiyp:: |ks| {N} Xantippe.

Xaqua:: {G} (stad in Bloi).

Xaqua-mirra:: {W} .

xaquobe:: {K} uithouden; gress ~ nert! = gress nert ~ ef!: ik houd het niet [langer] uit!.

xaquobos:: {A} uithoudingsvermogen.

xâratt:: {I} begrijpelijk.

xârbe:: {K} ~ rst: iemand laten wachten, iemand laten staan (niet ophalen).

xâre:: {K} begrijpen; (fig) zien; gress nert ~ eft posiblatiy: ik zie geen mogelijkheid; do ~ iftam eft hûchos: hij ziet wel een oplossing.

xâreâ:: {I} aannemelijk.

Xarebafiy:: {G} (stad in Tjemp).

Xarebafiy-seert:: {N} (Bergparel-pension in Xarebafiy); .

xâreé:: {SC; rs= xâreet} aannemelijkheid.

xâreet:: {rs} »xâreé.

xâre-ÿtin:: {C} bevattingsvermogen.

xârfane::

  1. {U} ~ ón: bevallen, behagen, bekoren; goeddunken.
  2. {Upr} ~ furt flj: gecharmeerd zijn van iets.

xârfanos:: {A} goeddunken, goedvinden, [wel]behagen; âfry ~: naar eigen goeddunken; luft gert ~: met uw goedvinden; met uw welbehagen; ef putte ~ mip: behagen scheppen in.

Xarfonn:: {F}.

Xârfu-Ðizem:: {G} (stad in Munt); (DOM 156-157).

Xârfu-Ðizem-weg:: {W} .

Xarfylle:: {F}.

Xarfylle-Kents:: {G} (woongemeenschap; gemeente Mont); .

Xariy:: {G} (stad in Litii).

xâriy:: {I} begrijpelijk.

Xark:: {G} (stad in Ziyp); (DOM 178).

Xârmenn:: {F}.

Xârmenn TC Kolini-hûsts:: {N} "Xârmenn NV Steengroeven" (bedrijf exploiteert enkele steengroeven in de buurt v Xâ j/e Prusots); .

xâros:: {A} begrip, benul; ef kette ef ~ rifo flj/rst: begrip [kunnen] opbrengen voor iets/iemand.

Xârstfónt:: {N}

  1. (luchthaven op Garos; gemeente Derebâtje); .
  2. (camping; gemeente Garos); .

Xârstfónt-fonis:: {G} (inham v Garos, bij Derebâtje); .

Xâsma:: {F}.

Xâsma Bonair:: |bonerr| {F}.

xâst:: {C} spit (in de rug).

xat:: {C} rantsoen; âfry ~ rifo (vz-uitdr): naarmate van.

Xâtiy-sentraliy:: {N} (elektriciteitscentrale; gemeente Xâ j/e Prusots); .

Xâtiy-ses:: {G} (stuwmeer in de Lajecô, Ðuvelme-gebergte); .

xatjesmé:: {C} maatregel; ef riffe ef ~[s]: maatregel[en] nemen.

Xaver:: {J} Xavier.

Xavier:: {J} (Fra).

xâxare:: {K} overmeesteren.

xâxaros:: {C} overmeestering.

xâxe:: {K} in stand houden.

XâxHer:: {afk} »Feslosos furt ef Xâxos rifo Spooksoliy Herita.

Xâx-husof-mârket:: {W} .

xâxos:: {A} instandhouding.

Xazoti-sÿrt:: {G} (dorp; gemeente Dreumân).

Xazoti-taris:: {N} (toren; gemeente Sinto-Manes); .

X-ducc:: {N} (textielfabriek, in Xôcÿrðamiy); .

Xea:: {G} (stad in Ziyp).

Xea-ef-Korda:: {W} (buurtschap); .

Xea-mirra:: {W} .

Xeber:: |X| {N} (vrw personificatie vd Schoonheid); .

Xeber-akademiy:: |X| {N} ("middelbare academie" in Amahagge); .

Xeber-Akademiy:: |X| {N} (academie voor industriële vormgeving en design, in Hirdo); .

Xeber-mirra:: {W} .

Xeber-mirs:: |X| {Cmv} venushaar (kamerplant) (L. Adiantum tenerum "Scutum Roseum").

Xeber-museem:: |X| {N} "Xeber-museum" (kunstmuseum in Amahagge); .

Xeber-plep:: |X| {W} .

Xeber-tof:: |X| {N} "dag van de natuur" (Spok feestdag op 16 juni; alle Spokaniërs gaan picknicken en wandelen in de vrije natuur, en Erg gelovigen voeren bovendien offerrituelen ten gunste v »Xeber uit; winkels beperkt geopend); .

Xeber-vogily:: |X| {C} goudvink (L. Pyrrhula pyrrhula).

xedira:: {C; mv= xediren} kus, zoen; ef paine eft ~ furt rst: iemand een kus/zoen geven.

xediren:: {mv} »xedira.

xedirie:: {K} kussen, zoenen.

xedirios:: {C} gekus, zoenpartij.

Xeecurije:: {F}.

Xeelm:: {F}.

Xeemân:: {F}.

Xeerft:: {F}.

Xeest::

  1. {G} (gebied rondom de »Xeest-watervallen); .
  2. {W} (buurtschap) .

Xeest-fôresta-weg:: {W} .

Xeest-knurftasz:: {Gmv} (twee watervallen: Hupster-Xeest en Belt-Xeest, in de Trendon); .

Xeest-nûrcus:: {N} (autoveer op de Trendon); .

Xeest-nûrcus-weg:: {W} .

xejafa:: {C} klaver[en] (bij kaartspel).

xejafiy:: {S} klaver (L. Trifolium); blakker ~: witte klaver (L. T- repens); kolai ~: kleine klaver (L. T- dubium); littit ~: rode klaver (L. T- pratense).

Xejafiy:: {G} (stad in Neno).

xejafiy-larder:: {C} oranje luzernevlinder (L. Colias croceus).

xejafiy-rapa:: {C} klavervreter (plant) (L. Orobanche minor).

xélmpâ:: |xémpâ| {I} onpraktisch (voorwerp/daad; NIET v personen).

Xemân:: {G} (stad in Jelafo).

Xemân armt ef Krappa:: {G} (dorp; gemeente Taru).

Xemân-Klarbÿr-weg:: {W} .

Xemân-mirra:: {W} .

Xemân-sentraliy:: {N} (elektriciteitscentrale; gemeente Xemân); .

Xemân-weg:: {W} .

Xenâhe:: {G} (stad in Jelafo).

Xenk-weg:: {W} .

xennde:: {K} smalen op.

xenndos:: {C} gesmaal, het smalen.

Xeno:: {G} (stad in Ales).

xenofobiy:: |ks| {C} xenofobie.

xenôn:: |ks| {S} xenon (gas).

xents:: {I} zachtzinnig, zachtmoedig.

Xenyrte-mirra:: {W} .

xepe:: {U} trippelen.

xepos:: {C} getrippel.

Xerdûf-taris:: {N} (kantoortoren bij Centraalstation in Amahagge); .

Xerfloúñg:: {F} (Gar).

Xergola:: {F}.

Xerma:: {M}.

xerme:: {E} baten.

Xers:: {F}.

Xervy-helmy:: {G} (grot; gemeente Trofy); .

Xerxes:: {G} (dorp; gemeente Tanburo).

xest:: {I} spits, puntig.

xesta:: {C} tip; spits uiteinde.

xéx:: |ksés| {!} koest! (tegen hond/druk kind).

xéxâeme:: {K} onderdrukken, verdrukken.

xéxâemos:: {C} onderdrukking, verdrukking.

Xéxâemos:: {N} (boektitel); .

xéxe:: {Upr} zich koest houden.

xicca:: {C} kuif (bij menselijk kapsel).

xifart:: {C} strandloper (vogel) (L. Calidris); grist ~: kanoetstrandloper (L. C- canutus); littit ~: paarse strandloper (L. C- maritima); miterus ~: kleine strandloper (L. C- minuta); (= »xije• + »farte).

xije•:: {PX} (gereduceerde vorm v »xijera) kust•; »xije-.

xijeareû:: {C; rs= ~t} kustgebied.

xijeareût:: {rs} »xijeareû.

xijeileset:: {C} kusteiland (ihb kleiner eiland voor de kust v een vd Spok hoofdeilanden); »nefileset.

xijeknurfel:: {C} kustwater (ihb zeestraten, inhammen en delen vd zee vlak langs de Spok kust).

xijegert:: {C} kustwacht.

xijemirra:: {C} kustweg.

xijenarân:: {C} kustverdediging; »•ân.

Xijepola:: {W} .

xijeprusot:: {C} (kort riviertje of beek die in vlak kustgebied ontspringt, ipv in bergen).

xijera:: {C} kust[lijn]; fes/kaf ef ~: aan de kust; kusamat ef ~: aan/langs de kust (maar IN het water).

Xijera-âskân:: {W} .

xijeraka:: {C} coaster, kustvaarder.

Xijera-mirra:: {W} .

Xijera-mirra-na-Iyrrdjeh:: |-iyrðe| {W} .

xijera-snerf-krutt:: {C/S} zilt torkruid (L. Oenanthe lachenalii).

xijera-sparot:: {C} kustden (L. Pinus contorta).

Xijera-sÿrt:: {G} (dorp; gemeente Kussik).

Xijeravildul:: {G} (dorp; gemeente Toneija).

xijereldur:: {C} kustbewoner.

xijernolac:: »Xijernolac.

Xijernolac:: {N} (lightrail/sneltramlijn langs de Zverosta-kust; geopend in 1976/1977); ; (DOM 153/166).

xijesért:: {C} huis aan de kust.

xinâs:: {C} volgorde; kaf jadâk ~: in elke volgorde.

xipaliy:: {I} corrupt.

xipalô:: {I} onbetrouwbaar.

xipalôiy:: {A; mv=enk} onbetrouwbaarheid.

xiss:: {gst} »xizje.

xiyxu'empare:: {U} vertegenwoordigd zijn.

xiyxu'empe:: {K} vertegenwoordigen.

xiyxu'empos:: {C} vertegenwoordiging; quimater ~ (afk= QX): evenredige vertegenwoordiging.

xizje:: {K; gst= xiss} (lett) verwerken.

xizjos:: {C} (lett) verwerking.

x/l:: {afk} (= xulâ »luna).

xla:: {I} extra.

xla•:: {PX} extra•, bij•, over•; »xla-.

xlaagy:: {C} »xlawagy.

xlacate:: {K} in reserve houden; (= »xla• + »wencate).

xlaðôpecc:: {C} onkosten; extra kosten.

xlaðÿn:: {C} toeslag; toelage; (= »xla• + »ðÿny).

xlaencate:: {K} overhouden; (= »xla• + »wencate).

xlaencatos:: {C} overschot.

xlafortiy:: {I} tussentijds (op een ongewone tijd); eft ~ nolos: tussentijdse verkiezingen.

xlaharre:: {K} tegemoetkomen, financieel ondersteunen.

xlaharros:: {C} tegemoetkoming (vrnl financieel); sošala ~: (afk= SOX) bijstandsuitkering; do melde lef eft SOX: hij zit in de bijstand.

xlaherpsa:: {I} onschatbaar.

Xlaherpsa-poiros-covent:: {N} (Erg klooster; gemeente Ef Plâkomer); .

Xlajes:: {F}.

xlakafte:: {K} bijbetalen.

xlakaftos:: {C} bijbetaling.

xlakômah:: {I} overmatig.

xlapo'er:: {SC} overmacht.

xlarinnos:: {C} bijverdienste.

xlasmurf:: {C} bijslag.

xlât:: {C} mars (militaire tocht).

xlâte:: {U} marcheren; in een stoet/processie meelopen.

xlatnÿr:: |xlanÿr| {C} overuren; ef farte fes ~: overuren maken.

xlâtos:: {C} stoet; processie.

Xlâtos-weg:: {W} .

xlawagy:: (xlaagy) {C} gratificatie.

xleg:: |X| {C} kogel.

xlegge:: |X| {K} bekogelen (met stenen ed).

xlerše:: |X| {K} vermanen.

xleršos:: |X| {A} vermaning.

xliffa:: |X| {C} (lett) afwerend gebaar; verdedigingshouding.

xliffašene:: |X| {K} veronachtzamen; geen acht slaan op; negeren.

xliffašenos:: |X| {A} veronachtzaming; negering.

xloeâ:: {C; rs= xloet} (fig) standaard.

xloeâ-vobaros:: {C} standaardvorm.

xloet:: {rs} »xloeâ.

xlôm:: {I} (arch/poe) thans, nu.

xlompet:: {gst} »xlompje.

xlompje:: {K; gst= xlompet} ten goede komen aan.

xlompjos:: {C} dat wat ten goede komt.

xlÿ:: |X| {C} nabijheid.

xlÿtiy:: |X| {VZ} (plaats) in de nabijheid van, in de buurt van; gress zâre ~ eft pôstsért: ik woon in de nabijheid van een postkantoor.

X-nânks:: |éks-| {Cmv} röntgenstralen.

xnârf::

  1. {Aef} toestand, staat; »tjest.
  2. {I} in een [bepaalde] toestand verkerend.

xnebre:: {K; gst= xnepp} nagaan.

xnep:: {I} naakt (alg); gevild (v dier); kaal (v boomtak); platgebrand (v aarde/akker).

xnepare:: {K} (lett) ontbloten.

xneparos:: {C} (lett) ontbloting.

xnepe:: {U} zich naakt bewegen, zich naakt vertonen; do ~ ânt ef mittus: hij loopt naakt door de kamer; do ~ fes ef mittus: hij zit/staat naakt in de kamer; ef ~ fes ef wertlâ lo: ontmaskerd worden als; do xnepa fes ef wertlâ lo eft fotter: hij werd ontmaskerd als een lafaard; hij bleek een lafaard te zijn.

xnepp:: {gst} »xnebre.

xnóf:: {SC} (fig) greep, grip.

xnófe:: {U} toeslaan, aanvallen (onverwacht iets doen met onaangename gevolgen).

xnófyggiy:: {I; [mv=enk]} slagvaardig; (= »xnófe + »yggiy).

xny:: {I} huidig, hedendaags.

xobani:: {mv} »xobina.

xobina:: {C; mv= xobani} tent.

xobina-abôlg:: {C} huifkar.

Xobina-plep:: {W} .

xobinifâsto:: {C; mv= ..fâstôe; rsmv= ~tt} [tent]doek; stevig textiel.

xobinifâstôe:: {mv} »xobinifâsto.

xobinifâstott:: {rsmv} »xobinifâsto.

xóbrâbe:: {K} aanmoedigen.

xóbrâbos:: {A} aanmoediging.

xóbre:: {U; gst= xópp} steigeren (v dier).

xóbros:: {C} gesteiger (v dier).

xoche:: {K} splijten, splitsen.

xocher:: {C} steenbreekvaren (L. Asplenium trichomanes).

xochos:: {C} splitsing, splijting (vrnl v hard materiaal).

Xôcÿrðamiy::

  1. {G} (stad in Tjemp); (DOM 76-77).
  2. {N} (klein vliegveld; gemeente Xôcÿrðamiy); .

xodde:: {U} ~ lef: volharden in.

xoddos:: {A} volharding.

Xoðešô:: {G} (stad in Kina).

Xoef:: {J}.

Xoemana-quntiyst:: {G} (ondergrondse waterloop; verbinding met de Cjôstaiff); .

Xoemana-weg:: {W} .

xo'et:: {SC} waarheid.

xôfiy:: {I; [mv=enk]} slaperig.

xog:: {I} vaag; afgelegen, stil.

xoge:: {U} afgeven (verf, vuil); vlekken maken (v voorwerp/stof).

Xojelmiy-agru:: {G} (bergtop in Kulano-gebergte; 1460 m hoog); .

xôlah:: {C} korps (politie ed).

xôlaja:: {C} verdrag.

xolare:: {K} aanbrengen (alg); aanbouwen (bijv aan een woning); aanleggen (weg, kanaal); opbrengen (verf); uitvoeren (maken, bouwen; v plan).

xolarelira:: {I} in aanleg (die aangelegd wordt); eft ~ weg: een weg in aanleg.

xolaro:: {C} terras (verhoogd en/of met balustrade).

xolaros::

  1. {C} aanbouw (een extra deel aan huis ed).
  2. {A} het aanbrengen, opbrengen (verf), uitvoeren; uitvoering (iets bouwen of maken; v plan); het aanbouwen (bijv extra deel aan huis); aanleg; het aanleggen (weg, kanaal ed).

xole:: {U} lopen, vervolgen, gaan (weg, rivier ed); zich uitstrekken (afgebakend stukje land; plat dak ed).

xole-bjelt:: {C} transportband; lopende band; bagageband (op vliegveld).

Xoles:: {J}.

Xoless:: |X| {G} (dorp; gemeente Lassos).

Xoless-belt:: |X| {G} (dorp; gemeente Lassos).

Xoless-Nutter:: |X| {N} (station).

Xoless Sucroriff:: {N} (afk= XoSu) "Xoless Suikerfabriek" (in het dorp Xoless; gemeente Lassos); .

Xoless-Zeces:: |X| {N} (station).

Xolestajo:: {G} (stad in Jelafo).

Xoles-weg:: {W} .

xolija:: {C} afstand; bereikbaarheid.

xolija-kette:: {K} (fig) afstand nemen van; zich distantiëren van; (lett) ef oto ef weg ~: de auto is van de weg geraakt.

xolijate:: {I} afstandelijk.

xolijatos:: {A} afstandelijkheid.

Xolije:: {G} (stad in Munt).

xolos:: {C} loop, vervolg, het gaan (v weg, rivier ed); uitstrekking, het zich uitstrekken (afgebakend stukje land; plat dak ed).

xômarsðÿn:: |..zð..| {C} opbrengst (bedrag); (= »xômarste + »ðÿny).

Xomârste:: {F}.

xômarste:: {K} waarborgen, garanderen; instaan voor, garant staan voor; opbrengen (betalen).

xômarstos:: {C} waarborg, garantie; ef melde eft ~: het is gegarandeerd; nÿf xômarstôsta melde, den/..lira ...: er bestaat geen garantie dat ...; ef cônekšos melde eft ~: de aansluiting is gegarandeerd (bij overstappen).

xomiyftâ:: {C} prooi (v roofdier); kliek (etensrest).

xômp:: {C} wezel (L. Mustela nivalis).

Xômp-bengaliy:: {W} .

Xômp-mirra:: {W} .

xômp-queff:: {I} zo bang als een wezel.

xone'ite:: {U; vdw= xônet} voortgaan, voortschrijden (tijd).

xone'itos:: {A} voortgang, voortschrijding (v tijd).

xoneitÿ:: {I} (fig) ontembaar.

xônet:: {vdw} »xone'ite.

xong:: {C} moerasspirea (L. Filipendula ulmaria).

xópp:: {gst} »xóbre.

Xoqulliy-dunjes:: {G} (duingebied in Flenazjekk); .

Xoqulliy-Kents:: {G} (Erg commune; gemeente Pageri); .

Xoqulliy-pât:: {W} .

xorôm:: {C} knik[je] (met hoofd).

xorômatjen:: {C} jaknikker (oliepomp).

xorôme:: {U} knikken (met hoofd).

xorômkrum:: {C} haarspeldbocht.

xoses:: {mv} »xoss 1.

xoss::

  1. {C; mv= xoses} scherts.
  2. {gst} »xozje.

XoSu:: {afk} »Xoless Sucroriff.

xôt:: {C} steek, prik.

Xôt:: {G} (stad in Ales).

xôte:: {K} steken, prikken.

xôtos:: {C} gesteek, geprik.

xôtÿne:: {K} afsteken (met beitel of spade).

Xôviy:: {M}.

xozjare:: {K} foppen, bij de neus nemen; verschalken.

xozje:: {U; gst= xoss} schertsen, grapje maken.

xozjô:: {C} grap[je].

xozjôc:: {I} grappig, leuk.

xozjôce:: {U} grappig zijn.

xozjôcerÿ:: {I} boertig, zogenaamd leuk.

xozjos:: {A} scherts.

XP:: {afk} »xyfolos-pôstsmurf.

Xubenuke:: {G} (stad op Teujan).

Xubenuke-Port::

  1. {W} .
  2. {N} (station).

Xubrôna-weg:: {W} .

Xue:: {J} (Chi).

Xugen:: {N}

  1. (badstrand; gemeente Fjer); .
  2. (agrarische supermarkt; gemeente Fjer); .

Xugen-Fjer:: {N} (station).

Xugen-Kordas:: {G} (dorp; gemeente Fjer); (DOM 95).

Xugen-mirra:: {W} .

xûk:: {C} (vulg) kont, reet.

xulâ:: {I} volledig; vol (v maan); ef ~ ðÿny: de volle prijs; »luna.

xunatiy:: {I; [mv=enk]} onvindbaar.

xuôe:: {K; gst= xuôt; vdw= xuôliy} toe zijn aan; gress ~ lirde: ik ben toe aan rust; ef xuôliy lirde: de rust waar men aan toe is.

xuôliy:: {vdw} »xuôe.

xuôt:: {gst} »xuôe.

xurgae:: {U} afdwalen (lett).

xuriyme:: {K} stellen; regelen; plaatsen; richten; do xuriymavy sener ârtycla fes L&T: hij wil zijn artikel in L&T (een taaltijdschrift) plaatsen; »krÿm.

xuriymos:: {C} regeling; plaatsing; het richten; het stellen.

Xûrrt:: {F/J}.

Xûsmtu:: |X||M| {G} (dorp; gemeente Toneija).

xûstiche:: {K} ~ flj ón rst: iemand beroven van iets.

xûstiche:: {Krs} ~ rste: iemand beroven.

xûstichos:: {C} beroving.

Xuva:: {M}.

Xwuñgafjy:: |Spok: svungafjy| {F} (Gar).

xÿ:: {III} op dit punt, wat dit betreft.

xÿðu:: {C} ontslag.

xÿðuafiy:: {C} ontslagbrief.

xÿðupónze:: {U} ontslag krijgen, ontslagen worden.

xÿðuvvane:: {U} ontslag nemen.

xÿðuvvanos:: {C} ontslagneming.

xyfole:: {K} bekeuren.

xyfolos:: {C} bekeuring, boete, bon; eft ~ furt 100 herco: een boete/bekeuring van 100 herco.

xyfolos-pôstsmurf:: {C} (afk= XP) strafport.

xÿg:: {I} stout, ondeugend.

xÿjare:: {K} aanvallen.

xÿjaros:: {C} aanval.

xÿje:: {Krs; gst= xÿt} (fig) afkammen, de grond inboren.

xÿjos:: {A} (fig) afkamming, vernietigende kritiek.

xylemé:: {I} onbarmhartig.

xylemée:: {U} onbarmhartig zijn.

xyleméos:: {A} onbarmhartigheid.

xylofonmerr:: |ks| {C} xylofonist, xylofoonspeler.

xylofonos:: |ks| {C; mv= ~z} xylofoon.

xÿmp:: {gst} »xÿmpre.

xÿmp•:: {wst} »xÿmpre.

xÿmpre:: {K; gst= xÿmp; wst= xÿmp•} belemmeren.

xÿmpros:: {C} belemmering.

Xÿmt:: {F/J/M}.

xypâ:: {C} wolf (vrw).

Xyršo-mirra:: {W} .

Xÿršy:: {F}.

xÿs::

  1. {I} enkel (niet dubbel).
  2. {VG} (tegenstelling) ~ ... it: nu eens ... dan weer; ~ ef bidale, it ef kôbo nÿle: nu eens regent het, dan weer schijnt de zon.

xÿspartyiy:: {I} monogaam.

xÿt:: {gst} »xÿje.

xyza:: {VZ} (betrekking) ten teken van, als blijk van; eft pamel ~ miskâniy: een cadeautje als blijk van dankbaarheid.

 

© (2000) De Twee Hanen v.o.f. • Kimswerd • The Netherlands

DICTIO